Nos últimos anos, a presenza de deportistas israelís en competicións europeas converteuse nun feito habitual, tanto no fútbol ou o baloncesto como no surf ou nos Xogos Europeos. Esta situación xerou debates tanto deportivos como políticos. Ten sentido que Israel participe no contexto deportivo europeo? É unha decisión puramente práctica ou hai implicacións máis profundas?
Xeografía vs. Xeopolítica
Desde un punto de vista estritamente xeográfico, Israel non forma parte do continente europeo: está situado en Asia Occidental, na rexión do Oriente Medio. Porén, no eido deportivo, esta realidade non sempre se respecta de forma literal. Por exemplo, Australia compite en Eurovisión e Kazakhistán participa en diversas competicións europeas como o ciclismo ou o fútbol sala.
O caso de Israel é semellante. Por razóns xeopolíticas e de seguridade, Israel foi excluído ou limitado en moitas federacións asiáticas, especialmente desde os anos 70. Por este motivo, as institucións deportivas europeas (como a UEFA, a EBU, ESF ou a ISA) abriron a porta á súa integración parcial ou total nas súas estruturas.
Que implica a súa participación?
Seguridade e loxística
En moitos eventos asiáticos, a participación de Israel implica riscos loxísticos e de seguridade. Equipos israelís sufriron boicots, cancelacións ou restricións nalgúns países. Europa, en cambio, ofrece unha plataforma máis estábel e profesional para a súa participación deportiva.
Competitividade
Israel ten un nivel deportivo que adoita estar máis aliñado cos estándares europeos que cos asiáticos, polo menos en deportes como o fútbol, a ximnasia, o judo, o surf ou a natación. Isto non significa superioridade, senón que o sistema deportivo israelí comparte estruturas e dinámicas de adestramento máis próximas a Europa occidental que aos seus veciños do Oriente Medio.
Aspecto político e ético
Aquí é onde a controversia se fai máis evidente. Algúns colectivos argumentan que permitir a Israel competir en Europa é unha forma de "branquear" a súa política exterior e o conflito con Palestina. Outros opinan que o deporte debería manterse á marxe da política e ofrecer unha plataforma neutral para a competencia xusta.
E no surf?
En disciplinas como o surf, Israel participa activamente nas probas da European Surfing Federation, e os seus riders compiten en eventos continentais sen demasiadas controversias. É habitual ver surfistas israelís en probas de categorías xuvenís e absolutas, tanto en augas do Mediterráneo como do Atlántico, convivindo con deportistas doutras nacionalidades sen aparentes tensións. O país conta con federacións activas e escolas que impulsan o surf como disciplina en crecemento, especialmente nas costas de Tel Aviv, Netanya ou Ashdod.
Porén, nun contexto internacional cada vez máis sensible ao papel das institucións militares nos conflitos, xorden reflexións importantes cando falamos de Israel. No país, o servizo militar é obrigatorio para todos os cidadáns a partir dos 18 anos, tanto homes como mulleres, o que significa que unha parte importante dos deportistas israelís teñen ou tiveron formación e experiencia militar. En ocasións, mesmo participan en competicións representando a estruturas militares ou recibindo apoio institucional do exército para continuar coas súas carreiras deportivas.
Isto leva a que, en determinados foros ou eventos internacionais, se cuestione a neutralidade da súa participación deportiva, especialmente cando coinciden con episodios de violencia ou ofensivas armadas nas que Israel está implicado. Para algúns colectivos e organizacións, permitir que militares activos ou reservistas representen a Israel en competicións deportivas pode ser visto como unha forma de normalizar ou lexitimar o uso da forza no conflito con Palestina.
No caso do surf, este debate aínda non chegou con forza, pero pode gañar relevancia se a visibilidade mediática aumenta ou se a situación política se intensifica. Nun deporte vinculado á natureza, á liberdade e á cultura pacífica, este tipo de conexións militares pode resultar especialmente controvertido para unha parte da comunidade internacional.
É Israel Europa?
A pregunta de fondo non é tanto xeográfica, senón cultural, política e práctica. Israel mantén estreitas relacións con países europeos, forma parte de numerosos programas científicos, tecnolóxicos e culturais da UE, e a súa sociedade comparte moitos valores e infraestruturas co bloque occidental.
Porén, non é Europa. Xeograficamente, é Asia. A súa inclusión en estruturas europeas é unha decisión pragmática baseada na política internacional, non na xeografía nin na historia.
Conclusión
Deben os deportistas israelís competir en competicións europeas? A resposta depende da óptica coa que se mire: se se prioriza a estabilidade, a seguridade e o nivel deportivo, parece lóxico. Se se aplica unha ollada crítica desde a ética e os dereitos humanos, xorden preguntas lexítimas.
Desde SurfGz cremos que o deporte debe ser unha ferramenta de unión, pero tamén de reflexión. E nun mundo globalizado, cada decisión deportiva leva tamén unha carga simbólica.
